Barok Müziğin Karanlık Günleri:Klavsen ve Müzikte Aydınlanma Dönemi:Piyanonun Bulunuşu

Bir Bach konserinde klavseni dinleyene kadar her müzik türünde sevilecek örneklerin olduğunu ve her müzik enstrümanının iyi bir icra ile keyifli örneklerinin (elektro bağlama ile Ankara havaları örneklem dışıdır) olabileceğini düşünürdüm.Yanılmışım.Sahnede klavseni gördüğüm ilk an " aa ne güzel işlemeli piyano" gibi bir sempati beslesem de bu ancak müziğin başlaması ve bir piyano sesi duyulmaması ile birlikte ortalığı saran korkunç sesi algılamama kadar sürdü.Ben ve bizim köyden bir sürü dinleyici olarak hayretler içinde olup biteni anlamaya çalıştık.Durumu kavramamla birlikte müzikten uzaklaşan zihnim, "salondaki dev avize düşse kaç kişi ölür", "ara verilince salonun yüzde kaçı arkasına bakmadan kaçar", "konserden sonra acaba lahmacun mu yesem döner mi", "Mangodaki o mor gömleği alsam mı yoksa almasam mı" gibi hayatı konularla meşgul olmaya başladı.

Az çok müzikle haşır neşir olan, klasik müzik, metal müzik ve deneysel cazı arka arkaya dinleyebilen bünyemi bu denli sarsan bir enstrüman elbette bu yazıyı hak ediyordu. Maksadım benim gibi cahilleri bu enstrüman hakkında bilgilendirmek ve bünyede yaratacağı kalıcı hasarlardan korumak...

Efendim klavsen ya da Alman deyimiyle Cembalo ya da İngiliz deyimiyle Harpsichord ya da Fransızca Clavecin ya da İtalyanca Clavicembalo (bakın olası bütün dillerde karşılığını yazdım ki yanlışlıkla gidip dinlemeyin sonra efendim ben italyancasını bilmiyordum ne bileyim bu klavsen konseriymiş falan demeyin) her ne kadar piyanonun atası diye bilinse ve tip olarak çok benzese de ses ve çalışma tarzı olarak piyanodan çok farklıdır.

Oturak da güzelmiş 

Çalışma mekanizması mızrapların telleri çekmesine bağlıdır.İlk örneği 14.yy'ın sonunda İtalya'da görülmüştür.Barok müziğin ana enstrümanlarından olmuştur.Metalik bir sesi vardır, piyanodan en önemli farkı seslerin uzamaması, piyano ve forte çalıma uygun olmamasıdır.Bach bu enstrümanı bol bol kullanmıştır, o garibim de napsın piyano henüz bulunmamış ki, mecburrrr.Bu acı dolu yıllar 1711 yılında piyanonun icadına kadar devam etti, klavsenin yerini piyanoya bırakması yarım yüzyıl kadar sürdü.Piyano için ilk eser 1770 yılında Muzio Clementi tarafından yazıldı.Bu döneme kadar klavsenin hakimiyeti devam etti. Piyanonun yapım tekniklerinin gelişmesiyle birlikte kullanımı yaygınlaştı ve nihayet insanlık piyanoya kavuştu.

Bu video sadece 3.15 dakika gibi kısa bir süreye sahip olmasına rağmen, videoyu sonuna kadar dinleme grişimlerimin hepsi sonuçsuz kaldı.
Klavsen Bach'ın bolca kullandığı bir enstrüman, Bach kullanmasaydı zaten esamesi okunmazdı diye düşünüyorum.İşte buraya bir örneğini koyalım Keith Jarrett yorumuyla.

Bach'ın  Bradenburg Konçertosu no 5.klavsen icin yazılmıştır, bu yüzden Klavsen Konçertosu diye bilinir.Burada Klavsen solo olarak kullanılır ve kendini oldukça hissettirir.İşte re majör( böyle de diyeyim de havam olsun) konçertodan bir kesit.

Eserin klavsen solosunun başka örneği

Neyse ki o günler geride kaldı.Bizim artık piyanomuz var:)
Klavsenle ilgili daha ciddi bilgi almak için bir de link vereyim. Müziğe bir hizmetimiz olsun.
http://ozgecdenizci.blogspot.com.tr/2009/05/naif-sesli-zor-enstruman-klavsen.html?view=flipcard

Yeni Başlayanlar İçin Rock Gecesi

Zeki Mürenle Rakı Gecesinden sonra benim gibi rock yoksunları için Rocka Giriş 101 niteliğinde bir geceyi Labirentin Kapısında Bekleyen Panda bizler için hazırlayıp sundu.Rock'n Roll den başlayıp, metale selam çakan bu repertuvar sayesinde ben de "aaa ben bu şarkıyı bir yerlerde duymuştum" ya da "ha Nirvana, şu intihar eden sarışın adamın grubu" ya da "Türkiye'de rockçı eee Teoman var" noktasından bir adım öteye geçmiş oldum. Gerçi Trt fm'le zehirlenen çocukluk yıllarıma hemen rockın sirayet etmesini beklemek yanlış olsa da gerek kafa sallamadaki uyumum, gerek pogo konusundaki çalışmalarım benim için hala umut olduğunun işaretini veriyor:)

Menümüzde markette bulduğumuz bira çeşitleri ve cipsten başka bir şey yok. Amstel en favori olanı. Beergaarden ise denediğimiz fakat pek sevmediğimiz bir çeşit oldu. Bu da bu post fotoğrafsız kalmasın diye 3 şişeyle yaptığım çekim.
Alkol yasağı sebebiyle koyamadığım çekim haline dönüştü.

Gelelim repertuvarımıza: herşey Rock'n roll ile başladı desek tabi yanlış/eksik olabilir ama biz öyle başlayacağız.Rock'n roll bence bluestan rocka ve hatta metala geçişte bir köprü gibi olmuş.Tabi 40'ların 50' lerin kıpır kıpır müziği, 60'ların 70'lerin depresif haline nasıl sürüklenmiş şaşırtıcı ama dönemsel olaylarla kesinlikle açıklanabiliyordur (ben beceremeceğim lakin).Madem rock'n roll dedik işte örnekler:

1.Elvis Presley - Jailhouse Rock

2.Chuck Berry - Johnny B. Goode

Johnny B.Goode malum Geleceğe Dönüş filminde Marty Mc.Fly'ın 50'lilerde çaldığı parça, hatta gitarist çocuk arkadaşına telefon edip "Hey Chuck aradığın tonları buldum" falan diyordu, Chuck Berry'e hoş bir selam gönderiyordu.

3.Aerosmith-Dream On 

Kim bunlar derseniz Liv Tayler'in babası Steven Tyler'in grubu, şimdi bildiniz demi: Harbiden bu babadan bu afet hatun nasıl olmuş ben de merak ediyorum: tabi anne önemli bir faktör

4.Depech Mode-Walking_in_my_shoes 

Bu öyle bir şarkı ki ben bile biliyordum:) Empatinin bir şarkısı varsa eğer, bu olsa gerek

now i m not looking for absolution

forgiveness for the things i do

but before you come to any conclusions

try walking in my shoes

try walking in my shoes

5.Led Zeppelin - Stairway to Heaven 

Muhtelif coverlarından albüm yapılacak kadar çok coverlanan bir şarkı, efsane.Huzurla başladığınız yolculuğunuz 5.55 saniyeden itibaren olaganüstü solonun başlamasıyla zirveye ulaşır, sonra tekrar tekrar o soloyu dinler durursunuz.Benim kafamdaki rock denen şey işte şarkının bu son 2 dakikasına denk geliyor:)

6.Bob Dylan-All Along The Watchtower 

Jimi Hendrix yorumuyla dinliyoruz.Sonra Jimi acaip numaralar yapıyor biz şaşkınlık içinde neler oluyor diye bakınıyoruz.
7.Deep Purple - Smoke on the Water

8.Cem Köksal-Blood on blood

Gelelim Türk rock müziğine.Şarkıyı ilk dinlediğimde bunun bir Türk yapımı olduğunu anlamam imkansızdı.Sololar çok lezzetli.Türk rockını Şebnem Ferah ve Teoman'dan ibaret sananlar için (ben oluyorum bu) iyi bir cevap, lakin üretmek ve bunu kitlelere yaymak ile ilgili bir sorun var galiba.Neyse bu aralar Cem Köksal ne yapıyormuş diye bir bakayım dedim meğerse Gezi partisinin kurucusu olmuş.

8.Lenny Kravitz - Are You Gonna Go My Way

9.Climb-Everybody knows

Bu şarkıyı The climb isimli Türk gruptan dinliyoruz ve yine şaşırıyoruz zira 90 ların sonunda ilk albümlerini yapan bu grup hiç de Türk gruplara benzemiyor lakin Türk grupların kaderi The Climb için de değişmiyor ve grup dağılıyor, tabi yazık oluyor bu müziğe....

10.-Bon Jovi - It's My Life

Bu şarkıyı Labirentin Kapısında Bekleyen Panda'nın benim de sözlerine eşlik edebileceğim bir şarkı olsun diye listeye aldığını zannediyorum:)

11.Anathema-Judgement

Arabesk için Müslüm Gürses neyse rock için de Anathema o olsa gerek, insanın açıp camdan atlayası geliyor.Anathema albümleri kapağına uyarı yazılmalı tek seferde 15 dakikadan fazla dinlemeyiniz diye:) Şarkı güzel o ayrı mesele.Peki rocktan metale geçiş gibi görebilir miyiz bu şarkıyı,bence evet.

12.Queen - Boheminan Rhapsody
Bu şarkıyı insan nasıl anlatır.Galiba benim algı sınırlarımın epey üstünde zira bu şarkı bana Rus buz patencileri gibi geliyor, teknik yönden çok üstün ama estetik puanlama açısından daha zayıf.Gerçi hakemler teknik puan iyi olunca torpil geçip estetik açıdan da tam puan verirler genelde ama ben yine de tam sindiremedim bu şarkıyı.Bir kere tek şarkı değil en az on şarkı gibi görmek lazım üstelik tarzları da farklı.Neyse ben ne diyorum Boheminan Rhapsody'e laf söyleyen çarpılır valla:)Hem Freddy bile şarkıyla ilgili birşey söylememişken yorumlamak bana mı düştü.

13.Metallica - Enter Sandman
Belki Metal Gecesi kapsamında olsa daha mı iyi olurdu diye düşündüm şimdi neyse bu kadar ayrımcı olmaya gerek yok metal de bizim, rock da bizim:)
14.Nirvana - Smells Like Teen Spirit
Gençler az notayla çok iş yapmışlar, iyi yapmışlar.Psikoterapide vurmak parçalamak suretiyle bir rahatlama yöntemi olarak da kullanılabilinir bence insanda acaip şekilde bir şeyleri parçalama isteği uyandırıyor.Sakın şiddet yanlısı olduğum anlaşılmasın.Hani olur da apartmandaki teyzelerle birlikte yün yastıklarınızı havalandırsanız, oklavayla yünü havalandırırken bu şarkıyı dinleyebilirsiniz demek istiyorum:)

15.The White Stripes -Seven Nation Army
Yine alternatif rock diyebileceğimiz bir şarkı.Süper eğlenceli, kıpır kıpır.

16.Dream Theater - As I Am
Bu şarkı benim rock denince aklıma gelmeyecek bir tarza sahip,bu konudaki araştırmalara bakılırsa da tarzının ne olduğu konusu tartışmalı:) İsviçreli bilim adamlarına göre progressive rock iken, İngiliz bilim adamları trash metal olduğunu iddia ediyorlar.Yeni çalışmaların bu konuda daha aydınlatıcı olacağını umut ediyoruz.

17.Limp Bizkit - Mission Impossible
Rock dediğimizde çeşit çeşit malum, bu abiler de şarkıları rap tarzıyla yorumlamışlar.

18.Korn-Another Brick In The Wall

Rock listesi yapıp da Pink Floyd'u listeye dahil etmeyecek değilim ama bu efsane şarkıyı Korn coverı ile aldım."Dövmelerimizle değil müziğimizle anırmak istiyoruz"Jonathan Davis, grubun vokalisti böyle söylüyor.

19.Red Hot Chili Peppers - Give it Away

Yukarıya koyduğum videoların hiç birini izlemediniz bari bu zıpırları izleyin.Konser performanslarından iki örnek. Yaaa Lady Gaga çıkmadan önce bu elemanlar vardı ve yapmadıkları tuhaflık kalmamıştı.

Aşağıdaki video +18 (gençlerin ahlakını bozacak içeriklerden dolayı blog yazarı sorumluluk kabul etmemektedir.Ayrıca hayatında hiç yeşil kafalı çıplak bir gitarist görmedin mi ne diye hemen ahlakın bozuluyor evladım)